Od Autora
Książka „Emerytalne systemy ubezpieczeniowe we Włoszech i w Polsce – studium porównawcze” powstała na bazie rozprawy doktorskiej pod tym samym tytułem, która została obroniona w Instytucie Polityki Społecznej na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego w 2010 roku. Promotorem pracy był prof. dr hab. Julian Auleytner, recenzentami – prof. UW dr hab. Gertuda Uścińska z Uniwersytetu Warszawskiego oraz prof. dr hab. Tadeusz Szumlicz ze Szkoły Głównej Handlowej. Tematyka poruszana w niniejszej publikacji jest swoistego rodzaju kontynuacją tematyki podjętej w innej książce mojego autorstwa pt. „Reformy emerytalne we Włoszech w latach 90. XX wieku”, która powstała na bazie pracy magisterskiej, także obronionej w Instytucie Polityki Społecznej na Uniwersytecie Warszawskim. Analizując system emerytalny we Włoszech, dostrzegłam kilka analogii do polskiego systemu emerytalnego. Uznałam, że temat jest na tyle ciekawy, że warto byłoby zbadać, na ile oba systemy są zbieżne, w jakich obszarach można mówić o podobieństwie, czy Polacy mogliby czerpać inspirację z rozwiązań włoskich. Tej tematyce postanowiłam poświęcić swoją rozprawę doktorską, a w konsekwencji – niniejszą publikację. Z uwagi na fakt, iż rozprawa doktorska została obroniona w 2010 r., dokonałam aktualizacji oraz uzupełnienia o informacje poświęcone reformom systemów emerytalnych w obu krajach /stan na maj 2014 r./.
Joanna Plak
Wstęp
Rozdział I. Systemy emerytalne w Europie po II wojnie światowej
I.1 Ryzyko starości w ujęciu społecznym i ekonomicznym
I.1.1 Ryzyko starości a polityka społeczna
I.1.2 Ryzyko starości w ujęciu ekonomicznym
1.2 Od publicznych do mieszanych systemów emerytalnych
1.3 Koncepcja wielofilarowości w systemie emerytalnym
1.4 Miejsce ryzyka starości w ustawodawstwie Unii Europejskiej, Rady Europy, Międzynarodowej Organizacji Pracy
1.5 Współczesne systemy emerytalne w wybranych krajach europejskich
Rozdział II. System emerytalny we Włoszech
II.1 Ryzyko starości we włoskiej polityce społecznej. Geneza kształtowania systemu emerytalnego we Włoszech
II.1.1 Modele polityki społecznej realizowane we Włoszech a ryzyko starości
II.1.2 Kształtowanie systemu emerytalnego we Włoszech
II.1.3 Dodatkowe ubezpieczenie emerytalne we Włoszech przed reformą Amato
II.2 Wpływ sytuacji demograficznej na strukturę systemu emerytalnego we Włoszech
II.3 System emerytalny we Włoszech w świetle regulacji prawnych z lat 1993 – 2005
II.4 Znaczenie reformy Trattamento di Fine Rapporto (TFR) dla rozwoju systemu emerytalnego we Włoszech
II.5 Współczesna struktura systemu emerytalnego we Włoszech
II.5.1 Powszechny system emerytalny
II.5.2 Zakładowe fundusze emerytalne
II.5.3 Otwarte fundusze emerytalne
II.5.4 Indywidualne plany emerytalne
II.6 Przyszłość systemu emerytalnego we Włoszech
Rozdział III. System emerytalny w Polsce
III.1 Ryzyko starości w polskim systemie zabezpieczenia społecznego. Geneza kształtowania systemu emerytalnego w Polsce
III.1.1 Ubezpieczenie emerytalne w Polsce przed II wojną światową
III.1.2 Ubezpieczenie emerytalne w Polsce socjalistycznej
III.1.3 Dobrowolne ubezpieczenie emerytalne w Polsce przed II wojną światową
III.1.4 Dobrowolne ubezpieczenie emerytalne w Polsce socjalistycznej
III.2 Znaczenie transformacji ustrojowej dla kształtowania systemu emerytalnego w Polsce
III.2.1 Uwarunkowania i wstępne propozycje dotyczące wprowadzenia wielofilarowości do polskiego systemu emerytalnego
III.2.2 Koncepcje dotyczące reformy systemu emerytalnego w kierunku jego wielofilarowości
III.3 Wpływ sytuacji demograficznej na strukturę systemu emerytalnego w Polsce
III.4 Współczesna struktura systemu emerytalnego w Polsce
III.4.1 Powszechny system emerytalny
III.4.2 Pracownicze programy emerytalne
III.4.3 Indywidualne konta emerytalne i indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego
III.5 Przyszłość systemu emerytalnego w Polsce
Rozdział IV. Systemy emerytalne we Włoszech i w Polsce – analiza porównawcza
IV.1 Podobieństwa i różnice w strukturze systemów emerytalnych w obu krajach
Zakończenie
Bibliografia
Wykaz tabel i wykresów
“Pension insurance systems in Italy and Poland”
The book „pension insurance systems in Italy and Poland” is devoted to the structure and functioning of pension systems in the countries mentioned in the title. He moves about the same date, very important for social policy and yet insufficiently known.
The book examines the process of integrating private pension insurance to pension schemes Italian and Polish. Verified the truth of the thesis: „Italy and Poland have many common features in terms of pension systems.” Were evaluated following research hypotheses:
- Increasing insurance awareness of citizens of both countries, which is reflected in the development of supplementary pension insurance.
- The demographic situation in both countries has forced changes in the structure of pension systems in the direction of their multi pillar
- Additional pension play an increasingly important role in Italy and Poland
The structure of the book were extracted four sections, separated by the criterion of problem.
The first chapter provides information on: the risk of old age in terms of social and economic multi pillar pension systems, the structure of pension systems in the European Union legal acts and documents of the European Union, the Council of Europe, the International Labour Organization devoted to the risk of old age.
The next two chapters are devoted to pension systems in Italy and Poland. The presented information enables verification of hypotheses: „increasing insurance awareness of citizens of both countries, which is reflected in the development of supplementary pension insurance” and „The demographic situation in both countries has forced changes in the structure of pension systems in the direction of their multi pillar”
The last chapter of the book is comparative in nature. Compared to the pension systems in Italy and Poland, among others in terms of their structure, the actors involved, the method of financing the acquisition of the right to benefits, premiums and benefits. Points to the similarities and differences in the current structure of these systems. At the end of the book was revised thesis and main research hypotheses posed in the introduction. In addition, conclusions were formulated for the practice of highlighting the need for continuous monitoring of pension systems in both countries.